Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΟΣΑ ΕΙΠΕ Ο ΚΥΡΙΟΣ
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΣΧΑΤΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ
[:Mατθ.24,1-14]
[Μέρος δεύτερο: υπομνηματισμός του εδαφίου Ματθ.24,14]
Στη συνέχεια για να δείξει ότι ο γενναίος και καρτερικός δεν θα
υποστεί καμία ζημία από αυτά, τους λέει: «Μη φοβάστε και ταράσσεστε·
διότι αν δείξετε την υπομονή που πρέπει, δεν θα σας καταβάλουν τα δεινά.
Και σαφής απόδειξη αυτού είναι το ότι θα κηρυχτεί οπωσδήποτε το
ευαγγέλιο σε όλα τα μέρη της γης· έτσι θα σταματήσετε πιο υψηλά από τα
δεινά»· διότι, για να μη λένε: «πώς λοιπόν θα ζήσουμε;», ανέφερε και το
επιπλέον, ότι δηλαδή «και θα επιζήσετε και θα διδάξετε παντού». Για τον
λόγο αυτόν και πρόσθεσε: «καὶ κηρυχθήσεται τοῦτο τὸ εὐαγγέλιον τῆς
βασιλείας ἐν ὅλῃ τῇ οἰκουμένῃ εἰς μαρτύριον πᾶσι τοῖς ἔθνεσι, καὶ τότε
ἥξει τὸ τέλος(:και θα κηρυχθεί το ευαγγέλιο αυτό της βασιλείας σε όλη
την οικουμένη, για να είναι το κήρυγμα αυτό έλεγχος για όλα τα έθνη, όσα
δεν θα πιστέψουν, ώστε να μην μπορούν να προφασιστούν ότι δεν
προσφέρθηκε και σ’ αυτούς το ευαγγέλιο. Και τότε θα έλθει το τέλος του
κόσμου, του οποίου εικόνα και προτύπωση θα είναι το επικείμενο τέλος των
Ιεροσολύμων)»[Ματθ.24,14], δηλαδή της συντέλειας των Ιεροσολύμων.
Το ότι λοιπόν εννοούσε εκείνο και ότι πριν από την καταστροφή
κηρύχτηκε το ευαγγέλιο, άκουσε τι λέγει ο Παύλος: «ἀλλὰ λέγω, μὴ οὐκ
ἤκουσαν; μενοῦνγε εἰς πᾶσαν τὴν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος αὐτῶν, καὶ εἰς τὰ
πέρατα τῆς οἰκουμένης τὰ ῥήματα αὐτῶν(:αλλά λέω το εξής, εξετάζοντας
ενδεχόμενη ένσταση: Μήπως οι Ιουδαίοι δεν άκουσαν θείο κήρυγμα; Βεβαίως
άκουσαν, διότι η φωνή των κηρύκων του Ευαγγελίου αντήχησε σε όλη τη γη,
όπως αντηχεί η φωνή με την οποία τα έργα της δημιουργίας εξαγγέλλουν τον
Ποιητή τους, και οι λόγοι τους ακούστηκαν στα πέρατα της
οικουμένης)»[Ρωμ.10,18]· και πάλι: «Εἴ γε ἐπιμένετε τῇ πίστει
τεθεμελιωμένοι καὶ ἑδραῖοι καὶ μὴ μετακινούμενοι ἀπὸ τῆς ἐλπίδος τοῦ
εὐαγγελίου οὗ ἠκούσατε, τοῦ κηρυχθέντος ἐν πάσῃ τῇ κτίσει τῇ ὑπὸ τὸν
οὐρανόν, οὗ ἐγενόμην ἐγὼ Παῦλος διάκονος(:και θα σας παραστήσει αγίους
και ακατηγόρητους με την προϋπόθεση ότι κι εσείς θα εξακολουθείτε να
μένετε σταθερά θεμελιωμένοι στην πίστη και ακλόνητοι, χωρίς να
μετακινείστε και να απομακρύνεστε από την ελπίδα που υπόσχεται το
Ευαγγέλιο που ακούσατε. Αυτό το Ευαγγέλιο κηρύχθηκε σε όλη την οικουμένη
που βρίσκεται κάτω απ’ τον ουρανό. Αυτού του Ευαγγελίου έγινα εγώ ο
Παύλος διάκονος)»[Κολ.1,23]. Και βλέπεις αυτόν να τρέχει από τα
Ιεροσόλυμα στην Ισπανία. Και εάν ένας κατέλαβε τόσο μεγάλο μέρος της
οικουμένης, σκέψου και οι υπόλοιποι πόσα πέτυχαν.
Καθόσον και σε άλλους γράφοντας πάλι ο Παύλος έλεγε για το
ευαγγέλιο, ότι «τοῦ παρόντος εἰς ὑμᾶς, καθὼς καὶ ἐν παντὶ τῷ κόσμῳ, καὶ
ἔστι καρποφορούμενον καὶ αὐξανόμενον καθὼς καὶ ἐν ὑμῖν, ἀφ’ ἧς ἡμέρας
ἠκούσατε καὶ ἐπέγνωτε τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ ἐν ἀληθείᾳ(:και από τότε το
Ευαγγέλιο αυτό δεν σταμάτησε να βρίσκεται ανάμεσά σας, όπως και σε όλο
τον κόσμο. Και εξακολουθεί να καρποφορεί και να διαδίδεται, όπως
καρποφορεί κι ανάμεσά σας από την ημέρα που ακούσατε και γνωρίσατε
πλήρως την ευαγγελική διδασκαλία που μας χάρισε ο Θεός, και η οποία
είναι εξολοκλήρου αληθινή)»[Κολ.1,6].
Και τι σημαίνει η φράση: «εἰς μαρτύριον πᾶσι τοῖς
ἔθνεσι»[Ματθ.24,14]; «Επειδή κηρύχτηκε μεν παντού, αλλά δεν έγινε
πιστευτό παντού, θα είναι», λέγει, «προς μαρτυρίαν εκείνων που δεν
πίστεψαν»· δηλαδή προς έλεγχο, προς κατηγορία, για μαρτυρία· διότι
εκείνοι που πίστεψαν θα είναι μάρτυρες κατηγορίας εναντίον εκείνων που
δεν πίστεψαν και θα τους καταδικάσουν. Για τον λόγο αυτό λοιπόν μετά την
κήρυξη του ευαγγελίου σε όλα τα μέρη της οικουμένης καταστρέφονται τα
Ιεροσόλυμα, ώστε να μην έχουν ούτε σκιά απολογίας οι αχάριστοι Ιουδαίοι·
διότι εκείνοι που είδαν τη δύναμή του να διαλάμπει παντού και να
κατακυριεύει αστραπιαία την οικουμένη, ποια συγχώρηση θα ήταν δυνατόν να
έχουν πλέον, εάν παρέμειναν στην ίδια αχαριστία τους; Το ότι δε
κηρύχτηκε παντού τότε, άκουσε τι λέει ο Παύλος: «τοῦ εὐαγγελίου οὗ
ἠκούσατε, τοῦ κηρυχθέντος ἐν πάσῃ τῇ κτίσει τῇ ὑπὸ τὸν οὐρανόν(:του
Ευαγγελίου που ακούσατε και το οποίο κηρύχθηκε σε όλη την οικουμένη που
βρίσκεται κάτω απ’ τον ουρανό)»[Κολ. 1,23], πράγμα που αποτελεί μέγιστη
απόδειξη της δυνάμεως του Χριστού, διότι μέσα σε είκοσι ή τριάντα
συνολικά έτη ο λόγος του ευαγγελίου κατέκτησε τα πέρατα της οικουμένης.
«Μετά από αυτό λοιπόν», λέγει ο Κύριος, «θα έλθει το τέλος των
Ιεροσολύμων». Το ότι βέβαια υπονοεί αυτό, το φανέρωσε η συνέχεια· διότι
πρόσθεσε και προφητεία για επιβεβαίωση του αφανισμού τους και λέγοντας:
«Ὅταν οὖν ἴδητε τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως τὸ ῥηθὲν διὰ Διανιὴλ τοῦ
προφήτου ἑστὼς ἐν τόπῳ ἁγίῳ -ὁ ἀναγινώσκων νοείτω-«Ὅταν οὖν ἴδητε τὸ
βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως τὸ ῥηθὲν διὰ Διανιὴλ τοῦ προφήτου ἑστὼς ἐν τόπῳ
ἁγίῳ -ὁ ἀναγινώσκων νοείτω-(:αλλά το τέλος του κόσμου θα αργήσει ακόμη. Η
εικόνα όμως και η προτύπωση του τέλους αυτού, δηλαδή η καταστροφή των
Ιεροσολύμων, πλησιάζει. Σας δίνω λοιπόν τα σημεία που θα προαναγγέλλουν
τον σύντομο ερχομό της καταστροφής αυτής. Θα δείτε πρώτα το μισητό και
βέβηλο σίχαμα το οποίο προφητεύθηκε από τον προφήτη Δανιήλ, να στέκεται
σε άγιο τόπο. Αυτό θα προκαλέσει την ερήμωση και την καταστροφή της
Ιερουσαλήμ. Κάθε αναγνώστης ας το καταλάβει κι ας πάρει τα μέτρα του. Ας
κατανοήσει δηλαδή ότι το σίχαμα αυτό θα είναι πρώτα μεν οι ζηλωτές και
οι ξιφοφόροι που θα καταλάβουν το ιερό και θα το βεβηλώσουν με τις
δολοφονίες τους και τα άλλα κακουργήματά τους, και ύστερα τα ρωμαϊκά
στρατεύματα που θα έλθουν να συμπληρώσουν τη βεβήλωση
αυτή)»[βλ.Δαν.9,27: «καὶ δυναμώσει διαθήκην πολλοῖς, ἑβδομὰς μία· καὶ ἐν
τῷ ἡμίσει τῆς ἑβδομάδος ἀρθήσεταί μου θυσία καὶ σπονδή, καὶ ἐπὶ τὸ
ἱερὸν βδέλυγμα τῶν ἐρημώσεων, καὶ ἕως τῆς συντελείας καιροῦ συντέλεια
δοθήσεται ἐπὶ τὴν ἐρήμωσιν(σε μία εβδομάδα ετών ο Χριστός θα συνάψει και
θα καταστήσει ισχυρή και έγκυρη μία νέα διαθήκη. Στο μέσο λοιπόν της
εβδομάδας αυτής που θα προσφερθεί η μεγάλη θυσία του λυτρωτού Χριστού,
θα τεθεί οριστικό πλέον τέρμα στις παλαιές θυσίες και σπονδές. Στον ναό
μου δε και στον λαό του Ισραήλ θα εισέλθουν βδελυρές δυνάμεις
καταστροφής και ερημώσεως. Τέρμα όμως στην καταστροφή θα τεθεί όταν
συμπληρωθεί ο ορισμένος χρόνος)»]. Τους παρέπεμψε στον Δανιήλ. Και
«βδέλυγμα» ονομάζει τον ανδριάντα αυτού που κυρίευσε τότε την πόλη, τον
οποίο έστησε αυτός που ερήμωσε την πόλη μέσα στον ναό, και για τον λόγο
αυτόν τον ονομάζει και βδέλυγμα ερημώσεως. Έπειτα για να μάθουν ότι αυτά
θα συμβούν ενώ ακόμη θα ζουν μερικοί, για τον λόγο αυτόν έλεγε: «Όταν
θα δείτε το βδέλυγμα της ερημώσεως».
Από αυτά μπορεί κανείς προπάντων να θαυμάσει τη δύναμη του Χριστού
και την ανδρεία εκείνων, διότι κήρυτταν κάτω από τέτοιες περιστάσεις,
κατά τις οποίες προπάντων καταδιώκονταν οι Ιουδαίοι και τους θεωρούσαν
ως τους κατεξοχήν στασιαστές, όταν ο Καίσαρας διέταξε όλοι να
απελαύνονται. Και το ίδιο συνέβαιναν, όπως ακριβώς εάν ήθελε κάποιος να
διατάξει να καθίσουν στο τιμόνι ανθρώπους, που δεν γνωρίζουν τη ναυτική
τέχνη, και ούτε έχουν δει θάλασσα, να κυβερνήσουν αυτοί το πλοίο και
ναυμαχήσουν, κατά τη στιγμή που η θάλασσα από παντού προβάλλει τεράστια
κύματα, το σκότος κατακυριεύει όλο τον αέρα, τα ναυάγια συμβαίνουν το
ένα μετά το άλλο, όλοι οι συνταξιδιώτες επάνω στο πλοίο στασιάζουν, τα
θηρία αναδύονται από κάτω και μαζί με τα κύματα καταβροχθίζουν όσους
βρίσκονται πάνω στο πλοίο, και κεραυνοί πέφτουν, και πειρατές υπάρχουν,
και από τους ταξιδιώτες ο ένας επιβουλεύεται τον άλλο κα στόλος άπειρος
στον αριθμό βαδίζει εναντίον τους με μεγάλη πολεμική παράταξη, αυτοί
χρησιμοποιώντας ένα μόνο πλοιάριο, που έτσι ακριβώς ταράσσεται, όπως
προανέφερα, να προσπαθούν να τον βυθίσουν και να τον κυριεύσουν. Καθόσον
μισούνταν από τους εθνικούς, σαν Ιουδαίοι που ήσαν, αλλά και από τους
Ιουδαίους λιθοβολούνταν, επειδή τάχα έρχονταν σε αντίθεση με τους νόμους
τους, και πουθενά δεν μπορούσαν να σταθούν.
Έτσι παντού ήσαν γκρεμοί και σκόπελοι και εμπόδια, και στις πόλεις,
και στις χώρες και στις οικίες, και ο καθένας τους πολεμούσε και
στρατηγοί και άρχοντες και ιδιώτες και όλα τα έθνη και όλοι οι λαοί, και
επικρατούσε τέτοια ταραχή που δεν είναι δυνατόν να περιγραφεί με λόγια.
Καθόσον ήταν πάρα πολύ μισητό το γένος των Ιουδαίων στην εξουσία των
Ρωμαίων, επειδή δημιουργούσαν σε αυτούς άπειρες δυσκολίες. Και ούτε και
από αυτό εμποδίστηκε το κήρυγμα, αλλά η μεν πόλη λεηλατήθηκε και
πυρπολήθηκε, και άπειρα κακά υπέστησαν οι κάτοικοί της, οι δε απόστολοι
που κατάγονταν από εκεί, θέσπιζαν νέους νόμους και κυριαρχούσαν και επί
των Ρωμαίων.
Ω, πόσο νέα και παράδοξα πράγματα! Αναρίθμητες μυριάδες Ιουδαίων
υποδούλωσαν τότε οι Ρωμαίοι και δεν κατόρθωσαν να υποτάξουν δώδεκα
άντρες γυμνούς που μάχονταν άοπλοι εναντίον τους. Ποιος λόγος θα
μπορέσει να παραστήσει αυτό το θαύμα; Καθόσον δύο πράγματα πρέπει να
υπάρχουν σε αυτούς που διδάσκουν, να είναι αξιόπιστοι και να αγαπώνται
από τους μαθητές τους. Και επιπλέον μαζί με όλα αυτά, τα λεγόμενά τους
να γίνονται εύκολα αποδεκτά και να μη λαμβάνουν μέρος στις ταραχές και
τους θορύβους. Τότε όμως συνέβαιναν εντελώς τα αντίθετα· διότι ούτε
αξιόπιστοι φαίνονταν να είναι, και από εκείνους που θεωρούνταν ότι ήσαν
αξιόπιστοι απομάκρυναν αυτούς που είχαν παρασυρθεί. Δεν αγαπώνταν, αλλά
και μισούνταν, και από αυτούς που τους αγαπούσαν τους απομάκρυναν, και
από τις συνήθειές τους και από τα πάτρια και από τους νόμους. Τα
προστάγματά τους πάλι παρουσιάζουν μεγάλη δυσκολία, ενώ αυτά από τα
οποία απομακρύνονταν ήσαν γεμάτα από πολλή ηδονή.
Πολλούς κινδύνους και θανάτους και οι ίδιοι υπέμεναν και αυτοί που
πίστευαν σε αυτούς, και μαζί με όλα αυτά ο καιρός εκείνος παρουσίαζε
πολλή δυσκολία, διότι ήταν γεμάτος από πολέμους, θορύβους και ταραχή,
ώστε και εάν δεν υπήρχε τίποτε από όσα ελέχθησαν, ικανά ήσαν αυτά να
τους διαταράξουν. Είναι κατάλληλη στιγμή να πούμε: «Τίς λαλήσει τὰς
δυναστείας τοῦ Κυρίου, ἀκουστὰς ποιήσει πάσας τὰς αἰνέσεις αὐτοῦ;(:
Ποιος είναι δυνατόν να διηγηθεί τα θαυμαστά έργα της δυνάμεως του
Κυρίου, να διαλαλήσει και να κάνει ακουστές σε όλο τον κόσμο τις
δοξολογίες που Του πρέπουν;)» [Ψαλμ.105,2]· διότι αν οι πρόγονοι αυτών
δεν υπάκουσαν στον Μωυσή και μετά από τα θαύματά του εξαιτίας του πηλού
και της πλινθοποιίας, αυτούς που καθημερινά φονεύονταν και σφάζονταν και
έπασχαν τα πιο φοβερά πράγματα, Ποιος τους έπεισε να απομακρυνθούν από
την ήσυχη ζωή τους, και αντίθετα να προτιμήσουν αντί αυτής την
επικίνδυνη αυτή και γεμάτη από αίματα και θανάτους ζωή, και όλα αυτά τη
στιγμή που ήσαν αλλόφυλοι αυτοί προς τους οποίους κήρυτταν και παντού
υπήρχαν πάρα πολλοί εχθροί;
Διότι ας μην οδηγήσει κανείς στα έθνη και σε πόλεις και δήμους,
αυτόν που μισείται από όλους όσους κατοικούν στην οικία, αλλά σε μικρή
οικία και δι’ αυτού ας προσπαθήσει και να συλλάβει τα αγαπητά πρόσωπα
τον πατέρα, τη γυναίκα και τα παιδιά. Άραγε δεν θα συμβεί να οδηγηθεί
βίαια έξω από την οικία πριν ακόμη ανοίξει το στόμα του; Και αν
δημιουργεί στην οικία ταραχή και διαμάχη μεταξύ γυναικός και ανδρός,
άραγε δεν θα τον φονεύσουν δια λιθοβολισμού πριν ακόμη ανεβεί το κατώφλι
της εξώθυρας; Αν πάλι είναι και άξιος περιφρονήσεως, και είναι
δυσβάστακτα αυτά που προστάσσει και παραγγέλλει αυτούς που κάνουν
τρυφηλή ζωή να κάνουν ευσεβή ζωή, και μαζί με όλα αυτά έχει να αγωνιστεί
προς πολύ περισσότερους και ισχυροτέρους του, δεν είναι ολοφάνερο ότι
θα καταστραφεί εξ ολοκλήρου;
Αλλά όμως αυτό που είναι αδύνατον να συμβεί σε μία οικία, αυτό το
κατόρθωσε ο Χριστός σε ολόκληρη την οικουμένη οδηγώντας τους ιατρούς της
οικουμένης μέσα σε αυτήν διαμέσου κρημνών και καμίνων και φαράγγων και
σκοπέλων και ξηράς και θαλάσσης, από τα οποία επολεμείτο. Και αν θέλεις
αυτά να τα μάθεις σαφέστερα, εννοώ την πείνα, τις επιδημίες, τους
σεισμούς και τις άλλες τραγωδίες, διάβασε τη σχετική με αυτά ιστορία του
Ιωσήπου, και όλα θα τα γνωρίσεις με ακρίβεια. Για τον λόγο αυτό και ο
Ίδιος έλεγε: «μελλήσετε δὲ ἀκούειν πολέμους καὶ ἀκοὰς πολέμων· ὁρᾶτε μὴ
θροεῖσθε· δεῖ γὰρ πάντα γενέσθαι, ἀλλ᾿ οὔπω ἐστὶ τὸ τέλος(:πρόκειται
λοιπόν να ακούτε πολέμους και ειδήσεις για πολέμους που θα γίνονται σε
άλλες χώρες. Προσέχετε, μην αναστατώνεστε νομίζοντας ότι αυτά είναι
σημάδια που προαναγγέλλουν το τέλος˙ διότι σύμφωνα με τις βουλές της
θείας πρόνοιας πρέπει όλα αυτά να γίνουν, αλλά ακόμη δεν είναι ούτε το
τέλος του κόσμου, ούτε η καταστροφή της Ιερουσαλήμ και του ναού της, που
προεικονίζει και προτυπώνει τη συντέλεια του κόσμου)», και: «ὁ δὲ
ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται (:εκείνος όμως που θα δείξει
υπομονή μέχρι το τέλος των δοκιμασιών αυτών, αυτός και μόνο θα
σωθεί)»[Ματθ.24,6].
Και επειδή τους είδε να ατονούν και να παραλύουν από τον φόβο,
ακούγοντας τα λόγια Του αυτά, τους ενθαρρύνει και πάλι, λέγοντας ότι και
αν μύρια συμβούν, πρέπει να κηρυχτεί το Ευαγγέλιο «ἐν ὅλῃ τῇ οἰκουμένῃ
εἰς μαρτύριον πᾶσι τοῖς ἔθνεσι, καὶ τότε ἥξει τὸ τέλος(:σε όλη την
οικουμένη, για να είναι το κήρυγμα αυτό έλεγχος για όλα τα έθνη, όσα δεν
θα πιστέψουν, ώστε να μην μπορούν να προφασιστούν ότι δεν προσφέρθηκε
και σ’ αυτούς το ευαγγέλιο. Και τότε θα έλθει το τέλος του κόσμου, του
οποίου εικόνα και προτύπωση θα είναι το επικείμενο τέλος των
Ιεροσολύμων)»[Ματθ.24,14].
[Συνεχίζεται]
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,
επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
Ιωάννου του Χρυσοστόμου Άπαντα τα έργα, Υπόμνημα στο Κατά Ματθαίον
Ευαγγέλιον, ομιλία ΟΕ΄, πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ),
εκδ. οίκος «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 1990, τόμος 11Α, σελίδες 571-583.
Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην
κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση
τέταρτη, Αθήνα 2014.
Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου
Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή
τρίτη, Αθήνα 2009.
Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος
απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος
θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
Π.Τρεμπέλα, Το Ψαλτήριον με σύντομη ερμηνεία(απόδοση στην κοινή
νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τρίτη,
Αθήνα 2016.
http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου