Το Πασχαλινό μήνυμα του Μητροπολίτου Γορτύνης και Αρκαδίας κ.κ. Μακαρίου

† Μ Α Κ Α Ρ Ι Ο Σ

ΧΑΡΙΤΙ ΘΕΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΓΟΡΤΥΝΗΣ ΚΑΙ ΑΡΚΑΔΙΑΣ

Πρός τόν Ἱερό Κλῆρο, τίς Μοναστικές Ἀδελφότητες καί τόν εὐσεβῆ Λαό

τῆς καθ᾽ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γορτύνης καί Ἀρκαδίας

Ἐγκύκλιος Ἁγίου Πάσχα 2018

       Ἀγαπητοί μου,
Τίς ἡμέρες αὐτές, ἀκούσαμε ἀπό τό Εὐαγγέλιο ὅτι κατά τή Σταύρωση τοῦ Χριστοῦ, ἐκεῖνοι πού περνοῦσαν ἀπό τόν τόπο τοῦ μαρτυρίου Του, βλαστημοῦσαν καί Τοῦ ἔλεγαν: «…Ἐάν πράγματι εἶσαι υἱός τοῦ Θεοῦ, κατέβα ἀπό τόν σταυρό…», (Ματθ. 27, 40). Ἄλλοι δέ, ἐμπαίζοντάς Τον ἔλεγαν εἰρωνικά: «…ἄς κατέβει ἀπό τόν σταυρό καί θά πιστέψουμε σέ αὐτόν…», (Ματθ. 27, 42).
Τί βλέπουμε νά κρύβεται κάτω ἀπό τή φράση τους: «…κατέβα ἀπό τόν σταυρό…»; Κρύβεται ἡ ἰδέα ἑνός θεοῦ πού γιά νά γινόταν πιστευτός ἔπρεπε νά ὑπακούσει στίς ἀπαιτήσεις καί τίς ἐπιθυμίες τους. Γιά νά πιστέψουν ἔθεταν ὡς προϋπόθεση τοῦ θαύματος τό ἀντάλλαγμα. Τί βλέπουμε ἐδῶ; Μία πίστη ἡ ὁποία ζητᾶ δοσοληψία μέ τόν Θεό, δηλαδή: «δῶσε μου νά σοῦ δώσω».
Δέν ἦταν δέ μόνο αὐτοί, ἦταν καί ὁρισμένοι, πρίν τό Πάθος, οἱ ὁποῖοι βρίσκονταν σέ μία σύγχυση γιά τό ποιός ἦταν ὁ Χριστός. Αὐτό φαίνεται ἀπό τίς ἀπαντήσεις τῶν Μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ, ὅταν τούς ρώτησε: «…ποιός λένε οἱ ὄχλοι ὅτι εἶμαι; …», (Λουκ. 9,18) καί ἀκοῦστε τήν ἀπάντηση: «…λένε, ὅτι εἶσαι ὁ Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής, ἄλλοι ὅτι εἶσαι ὁ Ἠλίας, ἄλλοι δέ ὅτι εἶσαι κάποιος ἀπό τούς παλαιούς προφῆτες πού ἀναστήθηκε…», (Λουκ. 9,19).

Δέν κατάλαβαν ὄχι μόνο τό ποιός ἦταν ὁ Χριστός, ἀλλά οὔτε τό κέντρο τῆς διδασκαλίας Του καί τῶν θαυμάτων Του, κάτι πού, λίγο ὡς πολύ, ἀρκετοί σημερινοί χριστιανοί, συνεχίζουν νά πιστεύουν μέ παραμορφωμένο τρόπο, φανερώνοντας, μέ αὐτό τόν τρόπο, τήν κρυμμένη ἀπιστία τους πού ξέρει καλά νά κρύβεται στήν ἐφαρμογή ἑνός ξεροῦ θρησκευτικοῦ τύπου. Ὁ Θεός πού μᾶς ἀποκάλυψε ὁ Χριστός δέν εἶναι μία ἀφηρημένη ἀπρόσωπη δύναμη, ἀλλά ἕνα ζωντανό Πρόσωπο. Δέν ἐξαγοράζεται ἀπό τήν τυπική τέλεση καλῶν πράξεων καί ἔργων. Ἡ σωτηρία δέν εἶναι ἀξιομισθία, οὔτε ἀτομικό πνευματικό κατόρθωμα, ἀλλά χάρις, δωρεά καί ἔλεος Κυρίου. Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ δωρίζεται, δέν κατακτιέται, οὔτε ἐξαγοράζεται, ἀλλά ἀγαπητικά δωρίζεται.
Τί κατάλαβε, ἀλήθεια, ὁ ἄψυχος κόσμος τῆς θρησκείας γιά ὅσα ὁ Κύριος τέλεσε καί φανέρωσε πάνω στή γῆ; Ἀπολύτως τίποτα. Δέν θά ἦταν ὑπερβολή ἄν λέγαμε ὅτι ἡ πνευματική σύγχυση καί ἡ σκληρότητα τοῦ ἀρχαίου κόσμου, ἔχει τρυπώσει γιά τά καλά στό ἐγωιστικό μοντέλο τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου. Ἕνας ἄνθρωπος τοῦ ὁποίου ἡ πίστη τείνει νά γίνει μία ἀτομική ἄποψη. Φθάσαμε στό σημεῖο μέλη τῆς Εκκλησίας, δηλαδή χριστιανοί, νά μήν ἐπικαλοῦνται τήν ἁγία καί σοφή ἐμπειρία τῆς Εκκλησίας γιά τή διαμόρφωση τοῦ βίου τους, ἀλλά τή δική τους πεποίθηση καί ἀλαζoνεία, τήν ἀτομική τους γνώμη, λέγοντας, ὅτι δέν μέ ἐνδιαφέρει τί λέει ἡ ἐκκλησιαστική ἐμπειρία, «Ἐγώ πιστεύω αὐτό…». Σέ μία τέτοια ὅμως ἀντίληψη δέν μπορεῖ παρά νά κτιστεῖ μία θρησκευτική Βαβέλ, ὅπου ὁ καθένας ἔχοντας τή δική του αὐτονομημένη πνευματική ἄποψη, φτάνει στήν πλάνη καί παραπλάνηση τῶν ἄλλων. Σήμερα γεμίσαμε από ἀτομικές ἀπόψεις καί χάσαμε τήν ἁγιοπνευματική ἐμπειρία τῆς κοινότητας, τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ πίστη δέν εἶναι ἄποψη, δέν εἶναι δικαίωση, στηρίζεται στόν λόγο τοῦ Χριστοῦ, δηλαδή στήν ἀγάπη, στήν ταπείνωση καί στή συγχώρηση. Σέ αὐτά, δηλαδή, πού ἀποκαλύπτει ὁ Σταυρός καί ἡ Ἀνάστασή Του. Ὁ Χριστός μᾶς φανερώνει ἕνα ἄλλο ἦθος πού δέν προσπαθεῖ νά ἐπιβληθεῖ μέ τή βία. Θυμηθεῖτε τήν περίπτωση τοῦ Πέτρου, τότε πού πῆγαν νά συλλάβουν τόν Διδάσκαλό Του, μέ μαχαίρια καί ξύλα πού ὁ Πέτρος, στή θέα τῆς βίας ἐνήργησε μέ βία βγάζοντας τό μαχαίρι του. Ὁ Χριστός ἐπέπληξε τόν Πέτρο, λέγοντάς του: «…βᾶλε τό μαχαίρι στή θήκη…», (Ἰωάν. 18,11). Αὐτό δείχνει τό ἄλλο ἦθος πού ἔφερε ὁ Χριστός στόν κόσμο, ἐκεῖ πού τό μῖσος καί ἡ κακία ἀποδυναμώνονται μπροστά στήν ἀγάπη καί στήν ἄκρα ταπείνωση. Ὁ Χριστός παραδόθηκε ἐκούσια, ἄν καί μποροῦσε νά παρατάξει ὁλόγυρά Του περισσοτέρες ἀπό δώδεκα λεγεῶνες ἀγγέλων, (Ματθ. 26,53), ὅπως εἶπε στόν Πέτρο. Ὁ Χριστός δέν ζητάει ἕνα ἄκριτο θρησκευτικό ζῆλο δίχως ἀγάπη. Δέν ζητάει νά τόν προασπίσουμε μέ ξίφη καί ἀνθρώπινο αἷμα, μέ ἐμπάθεια, ἀλλά μέ τή φανέρωση ἑνός ἄλλου ἦθους πού ξέρει νά κερδίζει ἐκεῖ πού φαινομενικά χάνει.
Τό ἴδιο θά κάνει καί στή δίκη Του. Ὁ Χριστός δέν ὑπερασπίζεται τόν ἑαυτό του μέ ἐπιχειρήματα, ἀλλά σιωπᾶ μπροστά στήν ἀκατανοησία τοῦ κόσμου. Κάτι σάν τό παράδειγμα τοῦ Ἠλία πού νόμισε ὅτι ὁ Παντοκράτορας Θεός βρισκόταν στόν ἰσχυρό ἄνεμο πού συντρίβει βουνά καί πέτρες, ἤ στό πύρ ἤ στό σεισμό, (Γ Βασ. 11-12). Ἐνῶ ὁ Θεός, βέβαια, τοῦ ἀποκάλυψε ὅτι βρισκόταν στή λεπτή αὔρα. Ἡ ἁπαλή θεϊκή αὔρα δέν κάνει ἐπίδειξη δύναμης, ἤ ἐμβρόντητης θαυματουργίας. Στόν λεπρό, πού τόν ἔκανε καλά, ὁ Χριστός τοῦ εἶπε: «…πρόσεχε μή πεῖς τίποτα σέ κανένα…», (Ματθ. 8,4), στό θαῦμα τῆς Μεταμόρφωσής Του, ἔδωσε ἐντολή στούς Μαθητές Του: «…νά μή πεῖτε σέ κανένα αὐτό τό ὅραμα…», (Ματθ. 17,9), στούς μαθητές Του πάλι, ἐπιτιμῶντας τους τούς εἶπε: «…νά μή λέγουν σέ κανένα γιά αὐτόν…», (Μάρκ. 8,30) καί στούς γονεῖς τῆς κόρης τοῦ ἀρχισυνάγωγου, τήν ὁποία ἀνέστησε, τούς παρήγγειλε: «…νά μή ποῦν σέ κανένα τό γεγονός…», (Λουκ. 8,56).
Ἔτσι καί ἡ Ἀνάστασή Του δέν ἔγινε ὡς ἕνα φαντασμαγορικό θέαμα, μία ἐπίδειξη δύναμης καί ἐπιβολῆς. Ὁ Χριστός δέν ἐπιβάλλεται, δέν διαφημίζεται, δέν ἐξουσιάζει τήν ἐλευθερία τῆς πίστης τῶν ἀνθρώπων. Ἐμεῖς ὅμως σήμερα τί κάνουμε; Ἀγαπᾶμε τήν αὐτοπροβολή. Τά χαρίσματά μας, δέν τά θέτουμε ὑπό τήν Ἐκκλησία, ἀλλά τά κρατᾶμε γιά νά κτίσουμε τό ἀτομικό πνευματικό προφίλ μας. Ἔτσι γεμίσαμε διαφημιζόμενους ἀρετολόγους, προφητολόγους καί ὁραματιστές, πού δέν ζοῦν τό Μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά τῆς θρησκευτικῆς πλάνης.
Ὁ Χριστός ὅσα σημεῖα ἔκαμε δέν ἦταν γιά νά πείσει ἤ νά ἀνταμείψει κάποιον. Παραδώθηκε ἐκούσια στόν Σταυρό καί στόν θάνατο, τάφηκε καί ἀναστήθηκε, μόνο γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, «…ὁ Χριστός γι᾽ αὐτό ἀκριβῶς τόν σκοπό καί πέθανε ἐπί τοῦ σταυροῦ καί ἀναστήθηκε ἀπό τούς νεκρούς καί ἔζησε, γιά νά κυριεύσει σέ ζῶντες καί νεκρούς…», (Ρωμ. 14,9).
Ἡ Ἀνάσταση εἶναι τό ἄνοιγμα τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο καί τοῦ ἀνθρώπου στόν Θεό. Ἡ Ἀνάσταση εἶναι ζωή, εἶναι ἡ νέα ζωή, σέ ἀντίθεση μέ τίς δοξασίες τοῦ ἀρχαίου κόσμου πού ἤθελε τόν θάνατο γιά νά ἀπαλλαχθεῖ ἀπό τή φθορά. Ὁ Θεός δέν εἶναι πρόξενος τοῦ θανάτου. Ὁ Χριστός «...ἔλυσε τίς ὠδῖνες τοῦ θανάτου...», ὅπως διαβάζουμε στή Θ. Λειτουργία.
Στήν ὀρθόδοξη πίστη μας ἐνῶ ὁ ἄνθρωπος παραμένει κτιστός, ἀγωνιζόμενος πνευματικά καί μετέχοντας κατά χάρη στίς ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ, βγαίνει πάνω ἀπό τούς ὅρους τῆς φύσης ὄχι ὡς ἰδέα, ὄχι ὡς θέαμα μέ ὁπαδούς, ἀλλά ὡς πραγματικότητα πού λειτουργεῖ ἐδῶ καί τώρα καί στούς αἰῶνες.
Μαζί μέ αὐτές τίς ἀναφορές, μέ ἀφορμή τήν ἑορτή τῆς Ἀνάστασης τοῦ Χριστοῦ, σᾶς ἀπευθύνω τίς πλέον ἐγκάρδιες εὐχές μου καί τά χρόνια πολλά καί εὔχομαι ὁ Χριστός νά χαρίζει εἰρήνη στίς ψυχές μας καί στήν πατρίδα μας πού βασανίζεται.
Μάθετε εἶπε ὁ Χριστός: «…ἀπό μένα τόν ἴδιο ὅτι εἶμαι πρᾶος καί ταπεινός στήν καρδιά καί τότε θά βρεῖτε ἀνάπαυση καί εἰρήνη στίς ψυχές σας…», (Ματθ. 11,29). Αὐτή τήν ἀνάπαυση νά δώσει σέ ὅλους μας ὁ Κύριος μέσα στό ἀναστάσιμο φῶς Του.

Χριστός Ἀνέστη

Ὁ Μητροπολίτης

† Ὁ Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μακάριος