Ο
όσιος Σεραφείμ της Βίριτσα (κατά κόσμον Βασίλειος Μουραβιόβ του
Νικολάου) γεννήθηκε στις 31 Μαρτίου του 1866 (με το παλαιό ημερολόγιο)
στο χωριό Παχρομέγεβο της περιοχής Ρίμπινσκ, νομού Γιαροσλάβλ. Οι
γονείς του Νικόλαος και Χιονία ήταν αγρότες. Το παιδί βαπτίστηκε την 1
Απριλίου του 1866 στο ναό του Χριστού Σωτήρος του χωριού Σπάσσκογε , που
βρισκόταν κοντά στο Βαχρομέγεβο. Στο βάπτισμα έλαβε το όνομα
Βασίλειος...
Μετά
τον Βασίλειο στην οικογένεια Μουραβιόβ γεννήθηκαν δύο κορίτσια - η
Ελισάβετ το έτος 1871 και η Ευδοκία το έτος 1875. Και τα δύο τους όμως
πέθαναν πολύ σύντομα, δεν έζησαν ούτε από ένα χρόνο. Στις 5 Σεπτεμβρίου
του 1876 πέθανε από φυματίωση ο πατέρας του Βασιλείου και το παιδί
έμεινε με την μητέρα του, που και αυτή ήταν άρρωστη. Ο Κύριος όμως δεν
άφησε τους δούλους του· μεταξύ των γειτόνων βρέθηκε ένας καλός άνθρωπος
που δούλευε ως βοηθός εμπόρου στην Αγία Πετρούπολη. Μαζί του ο
Βασίλειος πήγε στην πρωτεύουσα όπου άρχισε να εργάζεται και αυτός σ'
ένα εμπορικό κατάστημα...
Από
παιδί ο Βασίλειος ποθούσε πολύ να γίνει μοναχός. Μια μέρα αφού πήρε
την άδεια από το αφεντικό του πήγε πρωί πρωί στην Λαύρα του αγίου
Αλεξάνδρου Νιέβσκι με σκοπό να μιλήσει με τον ηγούμενο. Επειδή ήταν
νωρίς ο ηγούμενος δεν τον δέχθηκε και οι μοναχοί του πρότειναν να πάει
να μιλήσει με έναν γέροντα, μεγαλόσχημο μοναχό. Ο Βασίλειος γονάτισε
μπροστά του και άρχισε να τον παρακαλά να τον πάρουν στο μοναστήρι για
οποιαδήποτε δουλειά. Η απάντηση όμως του διορατικού αυτού γέροντα ήταν η
εξής: να μείνει στον κόσμο, να κάνει οικογένεια, να θρέψει τα παιδιά
του και μετά μαζί με τη σύζυγο να αφιερώσει τον υπόλοιπο χρόνο της
ζωής στην μοναχική άσκηση. Ο ίδιος ο πατήρ Σεραφείμ μετά από πολλά
χρόνια διηγήθηκε αυτή την ιστορία, χωρίς όμως να κάνει γνωστό το όνομα
του γέροντα.
Πράος
και ταπεινός που ήταν, ο Βασίλειος, δέχθηκε τα λόγια αυτά στην καρδιά
του σαν να ήταν το θέλημα του Θεού και προσπαθούσε να εναρμονίσει την
ζωή του στην κατεύθυνση που του έδωσε ο Κύριος μέσω του πιστού του
δούλου.
Εργαζόμενος
στο εμπορικό κατάστημα ο Βασίλειος έμαθε μόνος του τα γράμματα,
φανερώνοντας μεγάλη ικανότητα για την μάθηση. Στα δεκαέξι του χρόνια ο
ιδιοκτήτης του καταστήματος τον έκανε βοηθό του και στα δεκαεφτά πρώτο
διαχειριστή του καταστήματος, που ήταν πρώτος αμέσως μετά τον
καταστηματάρχη. Τότε ο μισθός του ανέβηκε μέχρι δώδεκα ρούβλια και όλα
τα χρήματα ο Βασίλειος τα έστελνε στη μητέρα του.
Η
μέλλουσα σύζυγος του Βασιλείου, η Όλγα Ναϊντένοβα του Ιωάννου,
καταγόταν και αυτή από μία αγροτική οικογένεια. Γεννήθηκε το 1872 στο
χωριό Κομπίλινο της ίδιας περιοχής Ρίμπινσκ...